L&P: Op zoek naar vrijheid

Op zoek naar vrijheid

Op een dag dacht ik: hoe kan ik me eens echt bevrijden van mijn online wereld? Geen telefoon, geen
berichtjes, geen nieuws, spelletjes, filmpjes of eindeloze informatiestromen. Gewoon een dag, een week of
langer helemaal vrij zijn!

Ik vroeg het aan mijn moeder. Ze glimlachte weemoedig en zei: ‘Liefje, ik zou je graag willen helpen en je mag
alles van me hebben, maar dit is iets wat ik zelf ook niet weet. Ik heb er net zo veel moeite mee als jij.

’Ik vroeg het aan mijn informatica-docent: ‘Waar kan ik leven zonder wifi, zonder internet?’ Hij dacht even na en
antwoordde: ‘Dat is lastig. Er zijn nog maar weinig plekken zonder internetverbinding. Misschien ergens midden
op zee, op de Noordpool of diep in de jungle. Maar zelfs daar wordt het moeilijk.

’Ik vroeg het aan mijn geestelijk leider: ‘Hoe kan ik me bevrijden van mijn online wereld?’ Hij zei: ‘Bidden brengt
rust. Als alles je te veel wordt online, kun je stilte vinden in je gebed.’ En toen voegde hij er lachend aan toe:
‘Ik mail je wel een goed gebed.

’Zo vroeg ik het aan iedereen, maar niemand kon me echt helpen of een bevredigend antwoord geven. Totdat
ik mijn opa vroeg, de enige die geen mobiel had. Toen ik hem vertelde dat niemand me een goed antwoord
kon geven, begonnen zijn ogen te twinkelen. ‘Niemand?’ vroeg hij.‘ Nee, niemand,’ zei ik. Toen leunde hij naar
voren en zei: ‘Heb je deze vraag weleens aan jezelf gesteld? ’Alleen jijzelf bepaalt of en vooral hoeveel je online
wilt zijn. Niemand anders kán die beslissing voor jou maken. Alleen jijzelf kunt de verbinding verbreken. Zou het
niet heerlijk zijn als je een aan-uitknop voor je online wereld had? Maar misschien heb je die al. Heb je al eens
bij jezelf gezocht naar zo’n knopje?

• Empathische vraag:
  1. Hoe denk je dat de hoofdpersoon zich voelde toen niemand hem een bevredigend antwoord kon geven?
  ➝ (Doel: De leerling in de schoenen van de hoofdpersoon laten staan en laten nadenken over zijn gevoelens van frustratie of eenzaamheid.)

• Herkennen van problemen en situaties bij anderen:
  2. Ken jij iemand die moeite heeft om minder online te zijn? Wat merk je aan die persoon?
  ➝ (Doel: De leerling laten reflecteren op de impact van digitale afhankelijkheid op anderen.)

• Herkennen van de situatie voor de leerling zelf:
  3. Hoeveel tijd besteed jij dagelijks online, en zou je dat willen verminderen? Waarom wel of niet?
  ➝ (Doel: De leerling laten nadenken over zijn eigen online gedrag en mogelijke verslaving.)

• Zelfreflectie:
  4. Als jij één dag helemaal offline zou zijn, wat zou je dan doen? Denk je dat het je iets zou opleveren?
  ➝ (Doel: De leerling uitdagen om na te denken over de voordelen van een offline dag en de alternatieven die hij/zij zou kunnen ontdekken.)

Uitleg voor de docent: Moraal van het verhaal & Koppeling aan energie besparen

Het verhaal laat zien dat digitale afhankelijkheid een keuze is en dat de oplossing bij onszelf ligt. De moraal is dat alleen wijzelf kunnen beslissen hoeveel tijd we online doorbrengen en dat echte vrijheid pas ontstaat als we bewust die keuze maken.

Bij een project over energiebesparing kan dit verhaal een goede insteek zijn. De digitale wereld slurpt niet alleen onze aandacht, maar ook energie. Servers, wifi, en apparaten kosten stroom. Door bewust minder online te zijn, kunnen leerlingen niet alleen hun eigen mentale vrijheid terugwinnen, maar ook bijdragen aan het verminderen van energieverbruik. Dit kan leiden tot een gesprek over bewuster omgaan met technologie: wanneer is het écht nodig om online te zijn en wanneer kunnen we prima zonder?