Denk na! (nr8)

Lesdoel voor leerlingen van 10 tot 12 jaar:
De leerlingen leren begrijpen dat online berichten, foto's en grappen grotere gevolgen kunnen hebben dan ze misschien denken. Ze leren nadenken over wat ze delen, hoe dat anderen kan beïnvloeden, en waarom respectvol online gedrag belangrijk is voor een veilige en fijne schoolomgeving.

Lesdoel voor leerlingen van 12 jaar en ouder:
De leerlingen leren kritisch nadenken over hun eigen online gedrag en de mogelijke gevolgen daarvan voor anderen én voor zichzelf. Ze begrijpen dat één online actie (zoals een foto of bericht delen) onbedoeld grote impact kan hebben, en ontwikkelen vaardigheden om bewust, respectvol en verantwoordelijk om te gaan met sociale media.

Ter overdenking: 

Online iets delen lijkt vaak onschuldig — een grapje, een foto, een kort bericht. Maar wat voor de één grappig is, kan voor de ander pijnlijk zijn. Soms zie je pas later hoeveel invloed één post kan hebben, niet alleen op de persoon waar het over gaat, maar ook op de sfeer in de klas, de lessen en zelfs op iemands schoolloopbaan. In een wereld waarin één klik genoeg is om iets te verspreiden, is nadenken vóórdat je deelt belangrijker dan ooit. Want woorden en beelden verdwijnen online niet zomaar — en de gevolgen soms ook niet.

Vragen op de plaat:

Empathische vraag:
1. Hoe zou jij je voelen als iemand een foto van jou zou delen waar je zelf niet blij mee bent?
Wat zou je hopen dat anderen dan doen?

Deze vraag helpt leerlingen om zich te verplaatsen in de ander. Het doel is om empathisch bewustzijn te vergroten: wat voor de één grappig is, kan voor de ander kwetsend zijn. Door na te denken over hoe het voelt als je zélf onderwerp bent van een ongewenste post of grap, worden leerlingen zich bewuster van de impact van hun online gedrag. Dit vormt een belangrijke stap richting respectvoller handelen in groepsapps en op sociale media.

Herkennen van problemen en situaties bij anderen: 
2. Heb jij wel eens gezien dat iemand zich rot voelde door iets wat online over hem of haar werd gedeeld? Wat gebeurde er toen?

Deze vraag helpt leerlingen situaties te herkennen waarin online gedrag negatieve gevolgen heeft gehad voor anderen. Het stimuleert bewustwording van sociaal gedrag en groepsdynamiek, en maakt duidelijk dat de gevolgen van digitale acties soms pas zichtbaar worden bij de ander. Door dit te bespreken, leren leerlingen ook signalen op te merken van iemand die gekwetst is — en hoe ze daarin een positieve rol kunnen spelen.

Herkennen van de situatie voor de leerling zelf: 
3. Ben jij wel eens in de verleiding geweest om iets grappigs of opvallends online te delen over iemand anders? Wat ging er toen door je heen?

Deze vraag helpt leerlingen om eigen ervaringen te herkennen waarin ze misschien twijfelden over het delen van iets online. Het doel is om hen bewust te laten nadenken over hun eigen rol en verantwoordelijkheid in online situaties. Door persoonlijke momenten te benoemen, ontstaat ruimte voor zelfinzicht en open gesprek over groepsdruk, grenzen en respectvol gedrag.

Zelfreflectie:
Hoe zou jij je voelen als iets dat je online deelt zonder er verder over na te denken, later negatieve gevolgen heeft voor iemand anders? Wat zou je dan doen om het goed te maken?

Deze vraag moedigt leerlingen aan om na te denken over de mogelijke gevolgen van hun eigen online gedrag. Het doel is om hen te laten reflecteren op hun persoonlijke verantwoordelijkheid en wat ze zouden kunnen doen als ze een fout maken. Zelfreflectie helpt hen niet alleen om bewuster om te gaan met sociale media, maar ook om vaardigheden te ontwikkelen in het nemen van verantwoordelijkheid en het herstellen van relaties.

Bijpassende producten: