Twee korte lessen over respect

De twee korte lessen gaan over respect; 1 - 'Respect is voor iedereen anders' en 2 - 'De drie vormen van respect'. De lessen zijn geschikt leerlingen in de hoogste klassen/groepen van het basisonderwijs en voor het middelbaar onderwijs. Het doel van de lessen is:

De tekst hieronder komt uit de lessen:

Les 1: Respect is voor iedereen anders

Respect is voor iedereen anders! Iedereen heeft een andere beleving van eenzelfde gebeurtenis of situatie, positief of negatief.

Respect is:
- Het begrijpen en accepteren van de onderlinge verschillen die hierdoor ontstaan.
- Het openstaan voor het anders’ zijn en het waarderen van de verschillen in de mens.

Dat betekent niet dat je het met elkaar eens moet zijn. Je kunt het oneens zijn, maar elkaars mening respecteren. Veel mensen denken dat als ze respect hebben voor iemands mening, dat meteen betekent dat ze deze persoon gelijk’ geven. Ze zijn bang dat - als ze respect tonen - hun mening zal verdwijnen’, dat zijzelf dus niet meer gerespecteerd worden in hun mening. Maar iemands mening respecteren is niet hetzelfde iemand daarin gelijk geven.

Vandaag de dag heeft het woord 'respect' voor iedereen een andere betekenis. Zo kan respect betekenen dat je goed omgaat met mensen, dieren en dingen om je heen, maar je kunt onder respect ook verstaan dat je beleefd bent. Het kan ook zijn dat voor jou respect betekent dat je de ander aanvaardt en accepteert zoals die is en denkt. Je laat de ander in zijn waarde. Maar respect is ook het besef dat ieder ander mens net zo is als wijzelf, ongeacht zijn huidskleur, godsdienst of mening.

• Bij respect hoort een voorwaarde: Ik behandel de ander met respect als hij mij met respect behandelt: voor wat, hoort wat.
• Bij respect hoort ook een wederkerigheid: We behandelen iedereen met respect, die ons met respect behandelt.

Werken aan een betere wereld begint bij respect, jong en oud, kleurig en vrolijk. Als je begrijpt wat respect is kun je misschien ook begrijpen waarom de één het gevoel heeft dat hij niet respectvol behandeld wordt, terwijl de ander er zeker van is met respect gehandeld te hebben.
Cultuurverschillen spelen daarbij een grote rol. Wat in het ene land als beleefd gezien wordt, is in een ander land misschien wel erg onbeleefd. Bij respect spelen gevoelens geen rol. Je kunt iemand heel onaardig vinden maar hem of haar toch respecteren omdat hij/zij iets doet wat jij wel respecteert, of omdat diegene de baas is.

Les 2: De drie vormen van respect

1. Gedwongen respect
Respect wordt afgedwongen. Je moet je aan regels en afspraken houden. De ander is groter, sterker, ouder of heeft gezag, hierdoor heb je respect voor de ander.
Voorbeelden: 

• Jij bent groot en sterk, dus ik luister naar jou! 
• Jij bent veel ouder, dus ik luister naar jou! 
• Jij hebt gezag, dus ik luister naar jou!
  
  Je doet meestal wat de ander zegt. Gedwongen respect is soms niet leuk. Je accepteert het, maar je hoeft het er niet altijd mee eens te zijn en het als respectvol te ervaren. Lees maar eens dit moraal verhaal 'Respect voor Koning Virat'

2. Aangeleerd respect
Ouders, onderwijzers, trainers, vrienden, enz. leren je de omgangsvormen van de samenleving te respecteren om geaccepteerd te worden.
Voorbeelden: Zeg sorry of bied je excuses aan! Je mag niet vloeken! Wees zuinig met energie. Denk aan de natuur! Zeg dankuwel, mevrouw, meneer. Spreek met twee woorden en zeg: "U”
Je respecteert de regels van school en thuis zodat alles goed en netjes gaat. Je accepteert het, maar je hoeft het er niet altijd mee eens te zijn en als respectvol te ervaren.

3. Spontaan respect
Je houdt je spontaan aan regels en wetten. Het komt niet eens in je op om hier tegenin te gaan. Je ziet geen verschil tussen dik, dun, klein, lang, cultuur, huidskleur, religie, geaardheid of opvoeding. Je begrijpt en respecteert dat alle mensen anders zijn, maar wel even belangrijk.

• Gedwongen respect: mensen worden gedwongen om zich aan de regels en wetten te houden.
• Aangeleerd respect: mensen leren de regels en wetten te respecteren om problemen te voorkomen.
• Spontaan respect: mensen houden zich spontaan aan regels en wetten; het komt niet eens in ze op om hier tegenin te gaan.

Alle drie de vormen zijn goed om prettig te kunnen samenleven, zolang er geen sprake is van machtsmisbruik of misleiding.
Lees ook het moraal verhaal met de drie vormen van respect: 'De truc met de diamant'

Zelfrespect
Maak je niet druk omdat je anders bent. Wees daar juist trots op! Dat maakt jou uniek! Het accepteren van jezelf zoals je bent is het meest respectvolle dat je voor jezelf kunt doen. Durven uitkomen voor jouw mening zal respect afdwingen. Je kunt bijvoorbeeld zeggen:

"Ik respecteer jouw standpunt, maar ik zie dat anders! Ben je het niet met mij eens? Dat mag! Maar kun jij mijn standpunt ook respecteren?"
Door je lichaam te trainen of kennis en vaardigheden te vergaren respecteer je jezelf om wat je kunt. Laat zien dat je anders bent dan andere mensen. Dat mag! Ik ben uniek! Ik ben geweldig! Ik ben zeldzaam! Ik ben vetcool! Ik zorg goed voor mijzelf, mijn uiterlijk en mijn gezondheid. Ik zoek mijn grenzen, mijn talenten, mijn vrijheid en mijn manier van denken zodat ik mijzelf respecteer. My selfie! 

Respect moet je geven om het te kunnen ontvangen! Ouders, docenten, autoriteiten kunnen jouw respect afdwingen, ze kunnen je respectvol gedrag bijbrengen en zelf het goede voorbeeld geven. Maar het blijft jouw beleving of je het met ze eens bent of niet. "You get, what you give." Dat wat je geeft kun je terugverwachten. Iedereen die jij respectvol behandelt zal jou ook sneller respectvol behandelen.

Verbeter de wereld begin bij jezelf!
Een respectvolle stad begint bij jezelf
Een respectvolle vriendschap begint bij jezelf
Een respectvolle relatie begint bij jezelf
Een respectvolle school begint bij jezelf
Een respectvolle klas begint bij jezelf
Een respectvolle .............. begint bij jezelf