Respectvol omgaan met elkaar

Respectvolle omgangsvormen op school

Lesmateriaal over respectvol omgaan met elkaar

Wil je leerlingen uit het basis- en middelbare onderwijs ondersteunen om een ​​respectvolle omgeving te creëren? Bekijk dan de pagina voor lesmateriaal over respect dat hier op gericht is. De lessen worden gebruikt om leerlingen te helpen begrijpen hoe belangrijk respect is in de klas. Ze zijn geschikt voor burgerschapsonderwijs of voor een dag, week of project dat specifiek staat voor respect. Meer info over de Week van Respect

Waarom is respectvol omgaan met elkaar belangrijk?

Waarom is respect belangrijk? Respect is een fundamenteel onderdeel van het creëren en het behouden van gezonde relaties met anderen. Het vraagt om begrip voor elkaars waarden, rechten, wensen en gevoelens, en vertrouwen te vestigen in communicatie. Door respect te tonen naar anderen kunnen we levenslange verbindingen opbouwen, begrip behouden, conflict vermijden en samenwerking vergemakkelijken. Respectvol omgaan met elkaar is onmisbaar in ons dagelijkse leven.

Bij respectvol omgaan met elkaar kun je je richten op drie elementen.

Ten eerste het bevorderen van preventief respectvol gedrag door duidelijk te maken wat hier allemaal onder valt. Daarnaast maak je duidelijke afspraken over welk gedrag wél toegestaan is en dat er andere dingen niet getolereerd worden. Als laatste kan het helpen om bij conflicten deze direct gezamenlijk te bespreken om misverstanden te voorkomen.

Respectvol met elkaar omgaan op school

Om ervoor te zorgen dat iedereen zich op en rond school veilig voelt, is het belangrijk om duidelijk te maken wat 'respectvol omgaan met elkaar' inhoudt. Stel kaders, definiër verwachtingen en geef aan wat respectvol gedrag is en hoe je het kunt bevorderen. Spreek ook uit wat de consequenties van niet-respectvol gedrag zijn. Scholen hebben een algemene verantwoordelijkheid als het gaat om het bevorderen van respectvol omgaan met elkaar. Op scholen is, respectvol omgaan met elkaar, onderdeel van het schoolveiligheidsbeleid. Leerlingen, ouders en medewerkers die betrokken zijn bij de school, dragen hier allemaal op hun eigen manier aan bij. Zorgen voor een veilig pedagogisch en sociaal klimaat draagt bij aan het zich goed kunnen ontwikkelen van de leerlingen. De veronderstelling is dat in een prettige en als veilig ervaren omgeving zowel leerlingen als medewerkers makkelijker in staat zullen zijn het beste van zichzelf te geven. Het lesmateriaal over respect op deze website bevordert het respectvol met elkaar omgaan op school, waardoor er een positiever en veiliger schoolklimaat ontstaat. Dit kan in de vorm van posters, werkboekjes of lessen over respect, maar ook discussie materialen, projecten als de respectmuur, normen en waarden mag je altijd delen of polsbandjes over respect, etc. Lees ook het moraal verhaal over respectvol met elkaar omgaan: 'Twintig witte en één grijs muisje'

Respectvol gedrag op school is te bevorderen door:

• Duidelijk te benoemen welke gedragsregels gehanteerd worden als het gaat om respectvol gedrag.
• Als volwassenen voorbeeldgedrag tonen en stelling te nemen tegen niet-respectvol gedrag.
• Leerlingen te stimuleren om aandacht te hebben voor respectvolle omgangsvormen.
• Medewerkers te stimuleren om vormen van niet-respectvol omgaan aan de orde te stellen. Dat kan door daarover zelf met een klas/groep in gesprek te gaan en door de mentor of leidinggevende te informeren.
• Een schoolklimaat te stimuleren waarin we respectvol omgaan met elkaar als norm hanteren, niemand zich geremd voelt om niet-respectvol gedrag te signaleren en iedereen het vertrouwen heeft dat niet-respectvol gedrag adequaat wordt aangepakt.
• Bij bijzondere gelegenheden aandacht te vragen voor onze omgangsvormen, zoals bijvoorbeeld tijdens de week van respect.
• Het beleid inzake respectvol omgaan met elkaar regelmatig te evalueren en zo nodig bij te stellen.
• Medewerkers de mogelijkheid te bieden zich te scholen in het voorkomen en aanpakken van niet-respectvol gedrag.
• Lesmaterialen aangaande respectvol met elkaar omgaan beschikbaar te stellen aan medewerkers.

Binnen een veilig schoolklimaat passen onderstaande uitspraken:

• Intimideer anderen niet.
• Scheld anderen niet uit.
• Stuur geen haatberichten via social media.
• Bedreig anderen niet.
• Blijf van anderen af.
• Gebruik geen geweld.
• Blijf van de spullen van anderen af.
• Respecteer de grenzen die anderen aangeven.
• Stop met pesten als de ander aangeeft dat hij/zij bepaald gedrag als pesten ervaart.
• Sluit niemand buiten.
• Respecteer de privacy van een ander.
• Pestgedrag bespreekbaar kunnen maken bij de mentor, vertrouwenspersoon of andere leidinggevende.

Belangrijk is:

• de ander te laten weten wanneer jij vindt dat er grenzen zijn overschreden.
• de ander vragen te stoppen met het overschrijden van de grens die zijn aangegeven (grensoverschrijdend gedrag)
• de stap te maken naar degene die jij vertrouwt om hem/haar op de hoogte te brengen van het gedrag of het voorval dat je als grensoverschrijdend gedrag ervaart.

Schoolveiligheidsbeleid

Scholen zien respectvol met elkaar omgaan als een belangrijk onderdeel van het schoolveiligheidsbeleid. Dit betekent dat het omgaan met elkaar gebaseerd is op respect, openheid en vertrouwen. Het betekent ook dat regels voor schorsing en verwijdering van leerlingen en beleid tegen ongewenst gedrag - zoals agressie, seksuele intimidatie klaagbaar maken - helder en toegankelijk moeten zijn voor iedereen. 

Hoe kun je als school respectvol omgaan met elkaar bevorderen?

Wat zijn manieren om respectvol gedrag te bevorderen binnen een schoolomgeving? Op elke school heeft iedereen de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat we elkaar met respect behandelen. Om dit te bereiken, kun je de volgende stappen zetten:

1. Om respectvol om te gaan met elkaar op school moeten duidelijke gedragsregels aanwezig zijn die iedereen op de school kent. Daarnaast dienen deze regels ook opgenomen te worden in de schoolgids, alsmede de website van de school zodat iedereen zowel docenten als leerlingen er gemakkelijk toegang toe hebben.
2. Om als school respectvol gedrag te bevorderen is het belangrijk dat medewerkers (volwassenen) als voorbeeld fungeren en een standpunt innemen tegen niet-respectvol gedrag.
3. Scholen kunnen respectvolle omgangsvormen bevorderen door leerlingen aan te moedigen zich respectvol te gedragen. Ze kunnen dit ondersteunen door het organiseren van lesactiviteiten die leerlingen betere sociale vaardigheden helpen ontwikkelen en hun bewustzijn voor de gevolgen van onrespectvolle omgangsvormen te vergroten. Scholen kunnen ook gesprekken aangaan met leerlingen over wederzijds respect en om conflicten te voorkomen of op te lossen.
4. Om een respectvol schoolklimaat te bevorderen is het belangrijk dat leerkrachten en andere medewerkers zich actief inzetten om niet-respectvol gedrag aan te kaarten. Zij kunnen dit doen door met hun leerlingen of groep in gesprek te gaan, zo nodig overleg te plegen met de mentoren en/of leidinggevenden en die bij het incident betrekken wanneer dat nodig is. Op deze manier kan elke partij worden geïnformeerd over de situatie en samen een oplossing bedenken.
5. Om een schoolklimaat te creëren waarin respect voor elkaar de norm is, kunnen er verschillende maatregelen worden genomen. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat iedereen het vertrouwen heeft dat niet-respectvol gedrag gesignaleerd en adequaat afgehandeld wordt. Daarnaast moet er een omgeving zijn waarin leerlingen zich gesteund voelen als ze niet-respectvolle situaties meemaken en verantwoordelijkheid nemen om ongewenst gedrag aan te pakken.
6. Hoe kun je als school respectvol omgaan met elkaar bevorderen? Een voorbeeld van wat hierbij kan helpen is het gedurende de week van respect aandacht geven aan onze omgangsvormen. Dit kan door tijdens vergaderingen, bijeenkomsten en andere activiteiten een moment te creëren om stil te staan bij en te praten over onze omgangsregels. Ook kunnen er presentaties gemaakt worden, discussies georganiseerd worden of rollenspellen gespeeld worden om de omgangsvormen toe te passen in verschillende situaties.
7. Stimuleer het respectvol omgaan met elkaar door het op te nemen in de beleidscyclus van je school. zorg ervoor dat het regelmatig geëvalueerd wordt en dat er actie ondernomen wordt als dit nodig is.
8. Als scholen willen bevorderen dat respectvolle interactie tussen medewerkers en leerlingen wordt gestimuleerd, hebben zij de mogelijkheid om workshops en trainingen te organiseren waarbij duidelijk wordt gemaakt hoe we met elkaar respectvol kunnen omgaan. Zo kunnen scholen alle betrokken partijen voorzien van de benodigde inzicht, vaardigheden en preventieve strategieën om niet-respectvol gedrag te voorkomen.